در عصر تکنولوژی و دقت، استفاده از ابزارهایی که به ما امکان اجرای بدون نقص پروژه‌های ساختمانی، نصب تجهیزاتی و دکوراسیون داخلی را می‌دهند، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. یکی از دقیق‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای اندازه‌گیری که طی سال‌های اخیر در حوزه‌های مختلف فنی جایگاه ویژه‌ای یافته، تراز لیزری است. ابزاری که با تکیه بر تکنولوژی لیزر و ساختار هوشمند داخلی، تعریفی نو از "تراز بودن" ارائه می‌دهد و توانسته نقش ترازهای سنتی را در بسیاری از پروژه‌ها کمرنگ یا حذف کند. در این مقاله قصد داریم بدانیم تراز لیزری چیست؟ انواع تراز لیزری کدام اند و کاربرد هریک چیست؟ تفاوت لیزر سبز و قرمز در چیست و کدام برای شما مناسب‌تر است؟ اصلا تا حالا از خودتان پرسیده‌اید که چه مدلی از تراز لیزری مناسب کار شماست؟ نقطه‌ای؟ خطی؟ یا چرخشی؟ اگر پاسخ این سؤال‌ها را نمی‌دانید یا در انتخاب و استفاده از تراز لیزری دچار تردید هستید، این مقاله دقیقاً برای شما نوشته شده است. در ادامه با ما همراه باشید تا هرآنچه لازم است درباره این ابزار مدرن و پرکاربرد بدانید، به زبانی ساده اما تخصصی و دقیق برایتان توضیح دهیم.

تراز لیزری چیست و مکانیسم عملکرد آن چگونه است؟

تراز لیزری ابزاری الکترومکانیکی است که به کمک اشعه لیزر، خطوط کاملاً مستقیم (افقی، عمودی یا مورب) را بر روی سطوح مختلف تابانده و این خطوط که با چشم قابل مشاهده هستند (نور قرمز یا نور سبز)، معیار تراز بودن یا هم‌سطح بودن اجسام مختلف را مشخص می‌کنند. برخلاف ترازهای حبابی که مبتنی بر دید چشمی و مهارت کاربر بودند، این ابزار با فناوری‌های مدرن مانند تراز خودکار (Self-Leveling)، قفل پاندول، چرخش ۳۶۰ درجه و سیستم هشدار انحراف، توانسته است عملیات تراز کردن را از یک فرآیند وقت‌گیر به حرکتی ساده، دقیق و سریع تبدیل کند. در ترازهای اتوماتیک، سنسورهای داخلی به محض قرار گرفتن دستگاه در سطح غیرمجاز (مثلاً بیش از ۴ درجه انحراف)، به‌صورت خودکار پاندول را تنظیم یا هشدار می‌دهند. این دقت، کار در پروژه‌های عمرانی و صنعتی را به سطحی جدید ارتقا داده است.

 

بررسی جامع انواع تراز لیزری و کاربردهای تخصصی آن‌ها

1. تراز لیزری خطی (Line Laser)

رایج‌ترین نوع تراز که خطوطی صاف به صورت افقی، عمودی یا ضربدری روی دیوار، زمین یا سقف ایجاد می‌کند. برخی نسخه‌ها امکان پخش خط افقی و عمودی هم‌زمان و یا جداگانه را فراهم می‌کنند و قابلیت قفل پاندول نیز دارند که به کاربر اجازه می‌دهد خطوط زاویه‌دار رسم کند. تراز لیزری دو خط 180 درجه برای کارهای عمومی مانند نصب کابینت، پنل گچی، کاشی‌کاری، کناف‌کاری و دکوراسیون داخلی ایده‌آل است.

2. تراز لیزری نقطه‌ای (Dot Laser)

این مدل به‌جای خط، نقاط مشخصی را روی سطح پخش می‌کند و اغلب برای انتقال تراز بین نقاط (مثل کف به سقف یا زوایای متقابل) استفاده می‌شود. دقت بالایی دارد و برای پروژه‌هایی مثل نصب چراغ یا تابلو بسیار کاربردی است.

3. تراز لیزری دو خط 360 درجه

در ترازهای دو خط 360 درجه گونیا چهار وجهی در جلو و پشت تراز تشکیل میشود که نقطه ی تلاقی دو خط دقیقا مقابل هم بوده و مانند تراز های نقطه ایی میتوان از این نقطه تلاقی و یا گونیا چهار وجهی استفاده نمود و در مواردی که در اتاق یا فضای بسته کار انجام میشود دیگر نیازی به جابجایی تراز نیست و با قرار دادن تراز در وسط اتاق نور لیزر تمام دیوارهارا پوشش میدهدکه به عنوان مثال در نصب کابینت برای تراز کردن سطح بالا و پایین کابینت های دو طرف بسیار کاربرد دارد و یا برای تراز کردن سطح صفحه کابینت دو طرف بسیار کارآمد است.

4. تراز لیزری سه خط 360 درجه

نوع کامل تری از تراز های لیزری، تراز لیزری سه خط است که دارای دو خط عمودی در دو زاویه و یک خط لیزر افقی است و برای انجام بسیاری از کارها انتخاب بسیار مناسبی است در تراز لیزری سه خط، یک خط عمودی در راستای مقابل تراز، یک خط عمودی با زاویه عمود نسبت به دستگاه و یک خط لیزر افقی وجود دارد که در شرایطی که نیاز به تراز کردن دو یا چند سطح در زوایای مختلف نسبت به یکدیگر است بسیار کارآمد می باشد.

5. تراز لیزری چرخشی یا روتاری (Rotary Laser)

این نوع مخصوص پروژه‌های عمرانی، فونداسیون، بتن‌ریزی، نقشه‌برداری و تراز کردن در فضای باز است. پرتو لیزر را به صورت دایره‌ای و در 360 درجه می‌تاباند و معمولاً به‌همراه گیرنده لیزری (Laser Detector) برای فواصل بلند استفاده می‌شو

لیزر قرمز یا سبز؟ مقایسه تکنولوژی‌ها برای تصمیم‌گیری حرفه‌ای

یکی از تفاوت‌های مهم بین مدل‌های مختلف تراز لیزری، رنگ پرتو لیزر آن‌ها، از سؤالات رایج در خرید تراز لیزری، انتخاب بین لیزر سبز یا قرمز است؟ تفاوت اصلی بین این دو در وضوح دید لیزر و مصرف انرژی است. لیزر قرمز از دیودهایی با مصرف پایین استفاده می‌کند، مقرون‌به‌صرفه‌تر است و برای استفاده در فضاهای داخلی یا کم‌نور مناسب‌تر است. در مقابل، لیزر سبز با طول‌موج 520 نانومتر، نور سبز تا 4 برابر روشن‌تر از نور قرمز دیده می‌شود. در نور طبیعی روز نیز به‌خوبی دیده می‌شود. در نتیجه برای پروژه‌های بیرونی یا فضاهایی با نور زیاد، انتخاب لیزر سبز گزینه‌ای حرفه‌ای‌تر است، هرچند قیمت بالاتر و مصرف باتری بیشتری دارد.

 

  • پس از هر بار استفاده، پاندول را قفل کنید تا از ضربه به سیستم داخلی جلوگیری شود.
  • از برخورد دستگاه با زمین یا سطوح سخت جلوگیری کنید.
  • کالیبراسیون دوره‌ای (سالانه یا شش‌ماهه) انجام دهید، به‌ویژه در پروژه‌های دقیق یا پس از ضربه خوردن
  • از تاباندن مستقیم لیزر به چشم خودداری کنید.
  • دستگاه را در محیط خشک، بدون گردوغبار و داخل کیف نگهداری کنید.
  • باتری را هنگام عدم استفاده برای مدت طولانی خارج کنید.